Што треба да знаете за пневмониите во првата година од животот на децата?

Инфекцијата  на белите дробови се случува кога некои микроорганизми навлегуваат во нежното ткивото на белите дробови, а потоа почнува да се размножуваат предизвикувајќи воспаление познато како пневмонија. Ова се случува или со директен влез на микроорганизми преку респираторниот тракт или индиректен заобиколен пат кој е редок. Зависно кој е резултатот на битката меѓу штетниот агенс на инфекцијата и одбранбениот (имунолошки) систем се добива воспаление на белите дробови или не. Кога се воспалени деловите на бронхиите насекаде низ белите дробови  тоа се нарекува бронхопневмонија, и кога голем дел (лобус) од белите дробови е воспален тоа се нарекува технички пулмонална или сегментална лобарна пневмонија. Она на што младите родители треба да внимаваат е изложеноста на тој кревок организам на штетни влијанија, температурни разлики и можноста за контаминација. Дијагнозата секогаш ја поставува педијатарот соодветно на симптомите и аускултацијата, ртг, лабараториските показатели итн.

Кои микроорганизми најчесто предизвикуваат пневмонија кај новороденчињата ?

Пневмонија најчесто е предизвикана од вируси и бактерии, а далеку помалку веројатно да се габи и паразити. Кај новороденчиња претежно се бактерии кои детето ги собира за време на минување низ родилниот  канал на мајката. Тогаш ова е многу тешка инфекција, бидејќи новороденото дете има многу слаб отпор, но речиси секогаш оди со појава на пневмонија и сепса и бактериска инфекција на крвта но и по кожата на целото тело. За среќа, тоа не се случува често. Дури и ако се случи тоа, третманот се врши само во специјализирани здравствени установи, кои имаат оддел за лекување на новороденчиња или единица за интезивна нега. Во првата година од животот се случува да некои деца имаат симптоми и знаци на пневмонија вклучително и рентгенската слика која јасно ја покажува пневмонијата, но тие немаат треска т.е покачена темепратура. Интересно е дека општиот изглед не укажува постоење на ваква тешка состојба на респираторниот систем и детето не изгледа лошо. Децата се доста активни и со релативно добар апетит, а всушност имаат пневмонија. Тоа е вообичаено пневмонија предизвикана од одреден микроорганизам (Chlamydia). Овие деца може лесно да се третираат со  макролидни антибиотици (кларитромицин, азитромицин), но сите генерално се решаваат  во седум до десет дена. Ако постарите деца имаат чести “пневмонии без треска” и повремено нарушување на белодробниот систем, тогаш тоа не е пневмонија, речиси е сигурно дека таквите деца имаат непризната астма.

Може ли да се спречи пневмонија кај децата?

Некои од воспаление на белите дробови може да се спречи со вакцинација на децата. Пневмококна вакцина (стрептококи, кој предизвикува воспаление на белите дробови, или други опасни инфекции кај деца) е на располагање во текот на првата година од животот (Prevenar 13, Synflorix). Ова не е апсолутна заштита, но по вакцинирањето можноста дека детето ќе добива пневмонија е значително помала. Вакцина против грип индиректно штити и од пневмонија. Една честа компликација на грипот е пневмонијата. Потребен е здрав режим на живот како што е соодветно спиење, здрава исхрана и спорт,  со тоа се подига отпорноста на организмот и постои јак имунолошкиот систем кај овие деца, вклучувајќи ја и нивната способност да се избори со ваква  инфекција. Општа војна против лошата хигиена и здравствена едукација на луѓето, толку полесно ќе се добие начин полесно да се справиме со инфекции, вклучувајќи ја и пневмонијата.

Кога има потреба од хоспитализација на детето?

Бебињата имаат многу слаб имунолошки систем, но без третман во болница, не можат да се справат со пневмонија. Исто така децата кои имаат многу лоша општа состојба: изнемоштени, апатични, дехидрирани, тогаш е потребно задолжително болничко лекување. Обично болничко лекување имаат и оние млади пациенти кои имаат ослабен имунолошки систем, поради некои други хронични  болести кои го ослабуваат имунолошкиот одговор. Понекогаш кога се суспектираме дека пациентот несоодветно прима терапија морално е да го хоспитализираме, бидејќи ние не сме сигурни дали ја  добива пропишаната терапија во домашни услови. Овие обично се деца од сиромашни социјалната средина, каде е многу тешко да се биде сигурен за спроведување на терапијата и дека го следат натамошниот тек на болеста кај тоа детенцето.

Дали секоја пневмонија треба да се третира со венозни антибиотици?

Не мора да значи! Во последните неколку децении се многу развиени на антибиотици за орална администрација, сирупи, таблети или капсули, кои имаат одлични терапевтски можности. Парадоксално е тоа што многу орални антибиотици кои ако се применат веднаш, имаат подобар ефект во третманот на пневмонија отколку да се користи венозен  антибиотик. Еве еден пример: интрамускулна инјекција пеницилин немаат никакво влијание врз три од четирите најчестите причинители  за воспаление на белите дробови, но сепак стариот концепт е секоја тешка пневмонија кај мало дете значи хоспитализација и ординирање на силна антибиоткса  терапија. Повеќето од децата кои се примени во болница со дијагноза пневмонија, мора да примаат венозни антибиотици, затоа што тоа е сериозна форма на болеста и потребен е силен третман.

Колку долго трае лекувањето?

Тоа зависи од видот на пневмонија, но, исто така иод дијагнозата. Лекувањето обично трае една до две недели. Редовни проверки се главен момент за завршувањето на терапијата.При добар третман резултатите се видливи по само неколку дена, но не се очекува веднаш подобрување по примањето на  антибиотици. Таа доза на лекарства  треба да добие пик на делување за  најмалку два до три дена, а ако детето не оди на патот на закрепнување, тоа означува дека третманот мора да се менува исклучиво под контрола на педијатар. Тоа е важно да се нагласи дека дури детето прима терапија потребно е мирување, со многу течности и добро избрана исхрана. Спиењето го спречува ширењето на  болеста, како и соодветениот износ на примените течности како и добрата храна помагаат во процесот на излекување на детето.

Посебно внимание да се обрне врз знаците кои ги дава детето и секако да се појде на педијатар веднаш штом ќе се забележи потешко дишење, кашлица и неможност за цицање. Задолжително да се забележи неспецифичното увлекување на мешето и меѓу ребрените простори и југулумот кое означува мака и борба за здив тоа е знак веднаш да се појавите кај својот педијатар или на детско одделение во болницата. Не секогаш може да се забележи и појава на цијаноза и ливидно пребојување на кожата. Оваа заболување е минливо со соодветна терапија, но сепак мора да се внимава и да не се сфаќа како лесна состојба која може да се занемари бидејќи компликациите од нелекуваната  пневмонијата се погубни. Како за крај без разлика на кое годишно време се работи пневмонијата може секогаш да перзистира.

Д-р. Ангелчо Андоновски