„Сè се случува со причина“ и други забранети коментари по спонтан абортус
Кога некој близок тагува, понекогаш може да биде тешко да се најдат вистинските зборови за да ја изразат својата поддршка. Ова е особено точно во однос на најблиските кои доживеале спонтан абортус. Луѓето често кажуваат погрешни работи, дури и несвесно, бидејќи за несаканото прекинување на бременоста често не се разговара отворено, тоа останува табу тема. Колку и да е необично да се зборува, тоа е многу вообичаено искуство. Околу 15% од бременостите завршуваат со спонтан абортус, односно спонтано губење на плодот пред 20-тата недела од бременоста. Можно е тоа да се случи дури и пред жената да знае дека е бремена, и затоа 15% може да звучи како висока пропорција – понекогаш не само ние, туку и самата трудница не знае што се случило.
Без разлика дали спонтан абортус ќе се случи природно, несвесно или медицински, тоа може да биде катастрофално искуство за жените кои го доживуваат. Често е придружено со незаслужено чувство на вина и срам. Некои луѓе дури мислат дека тагата на жените кои доживеале спонтан абортус е претерана затоа што никогаш не го виделе своето бебе, а овој став го пренесуваат и на самите жени.
Скоро секогаш спонтани абортуси се случуваат без вина на родителите и нема објективна причина за вина и срам. Сепак, нивното доживување понекогаш е огромно тешко. Некои жени долго време одбиваат да учествуваат во разговори за бебиња, да присуствуваат на крштевки и бебешки прослави, дури и да одат на собири со деца под 3-годишна возраст или да покануваат луѓе со нивните деца на сопствени одмори. На прв момент, ова изгледа прилично екстремно, но нивно право е да ја искусат и преболат својата тага на начин на кој сметаат дека е безбеден и соодветен.
Ако тоа и се случило на ваша блиска, сигурно се прашувате како да се однесувате со неа – не оддалечувајте се и не однесувајте се како апсолутно ништо да не се случило. И на таткото му е потребна поддршка – можеби физички не го доживеал спонтан абортус, но прекинот на бременоста не помалку го погодува и него како родител.
Да, како и со секоја комуникација, постојат правилни и погрешни стратегии за поддршка по спонтан абортус.
Најмногу би допринело целосна дестигматизација и нормализирање на темата.
Иако спонтани абортуси се исклучително чести, обично се шепоти за нив. Ако воопшто и се зборува. Според Светската здравствена организација, многу жени велат дека без разлика на нивната култура, образование или воспитување, нивните пријатели и семејството не сакаат да зборуваат за загубата и нивната стратегија е да ја сменат темата. Оваа тишина често може да доведе до стигматизиран поглед на губење на бременоста, оставајќи ги преживеаните од спонтан абортус да се чувствуваат сами додека ја обработуваат тагата. Клиничкиот психолог д-р Џесика Цукер дискутира за истражување кое покажува дека повеќето жени признаваат дека чувствуваат чувство на срам, самообвинување и вина по губењето на бременоста. Дури и жените со партнери отворени за поддршка и семејствата кои тагуваат со нив се борат со физичкиот и менталниот товар од губењето на бременоста. Не е прифатливо да се праша некоја личност за искуствата од абортусот, но всушност таа личност може да сака да зборува за тоа, а овој чин на дискреција и учтивост всушност повеќе ја повредува. Кога утешувате некого што неодамна доживеал спонтан абортус, поттикнете го да споделува отворено и слушајте со сочувство без осудување.
„Сè се случува со причина“ и „така требало, за добро нека е“ се коментари кои МОРА да ги избегнувате.
Можеби се добронамерни, но дали сфаќате колку одвратно звучат за личноста која ја доживува својата лична загуба? Не би му кажале така за смрт на некој близок, нели?
Други слични коментари кои ги омаловажуваат и дискредитираат искуствата на жената се „секогаш можеш повторно да се обидеш“, „млада си, следниот пат можеби ќе успее“, „барем тоа се случи на почетокот“, „барем не беше родено бебето“, „не си го знаела ни полот“, „кој знае колку луѓе не ни дознаваат за толку ран спонтан абортус“, „барем ти рекоа дека нема да биде проблем повторно да забремениш“. Родителите тагуваат за нивната сегашна загуба – таа е легитимна, вистинска и важна за нив. А коментарите со „барем јади нешто, внимавај“ не само што ја омаловажуваат доживеаната тага, туку можат да создадат и вознемиреност за наредната бременост, бидејќи тоа ќе ја доведе жената до мисла што можеби не и паднала на памет – дека всушност можно е заради тоа во иднина да има проблем со зачнувањето или со носењето на плодот. Подобро е да се избегне и интервенцијата на судбината, „Божјата работа“ или среќата во разговорот, освен ако не сте со апсолутна сигурност убедени дека личноста од спротивна е крајно духовна и лично се справува со негативни искуства преку слични наративи. Во спротивно, може да звучат како дотичната судбината да ја казнува за нешто или како да го одобрувате тоа што се случило. И не го поврзувајте тој случај со вашите сопствени искуства и ставови – сите ние имаме различни искуства.
Бидете тука за вашите најблиски без да се ставате во нивна кожа.
За многу родители кои доживуваат спонтан абортус, тагата не произлегува само од губењето на плодот, туку и од иднината што ја замислиле и нацртале пред себе. Изберете ги вашите зборови внимателно, бидете тивки и слушајте, отворени за слушање, а не толку за советување. Вербализирајте ја вашата поддршка кратко, јасно, недвосмислено и непристрасно. Д-р Џесика Цукер препорачува само да кажете нешто едноставно како: „Жал ми е за твојата загуба, тука сум за се што ти треба“. Сочувствувајте со ужалените така што ќе им ја искажете вашата љубов и ќе ги потсетите да бидат нежни и трпеливи со себе. Испраќањето цвеќе или мал симболичен подарок е внимателен начин да покажете дека мислите на нив. Спонтаните абортуси ги погодуваат луѓето физички и психички, затоа обидете се да им помогнете во домашните работи или секојдневните задачи. Меѓутоа, прашајте пред да се соедините. Можеби ќе испадне дека и најубавиот гест не е токму она што и треба на личноста во овој момент. Дури и да размислите што би сакале вие на нејзино место, истото може да не важи и за неа. И запомнете: Тагата нема одредена временска рамка, затоа бидете трпеливи додека вашата сакана се справува со својата тага.